DALnet Rehberi

1 · Nickin

IRC uzerinde sohbet ederken, diger kullanicilarin sizi taniyacagi bir nick (nickname) secersiniz. Tanistigin kisiler uzerindeki ilk etkin senin nickindir ve dikkatlice secilmelidir.Kotu anlam tasiyan kelimeler (Hepimiz bunlarin ne oldugunu biliyoruz) veya fikirler iceren nicklerin bazi kanallarda uygunsuz olunacagi dusunulurse, size ozel kalmasi en iyisidir.Farkli anlamlarda insani kotu etkileyen nickler secmek yerine, sizi yansitan bir nick secmeniz en iyisidir. Nickinizi secerken de bosluk kullanmaktan ve gereksiz karakter kullanmaktan kacininiz.

DALnet aginda, sifreli bi nick kaydetmeniz ve onun baskalari tarafindan kullanilmasini engellemeniz mumkundur. Nickinizi nasil kayit edeceginiz hakkinda daha fazla bilgi almak icin, lutfen http://www.dal.net/services/nickserv adresini ziyaret ediniz.DALnet'in herhangi bir yardim kanalina girerekte #DALnetHelp, #Help, veya #IRChelp bu konuda yardim alabilirsiniz.

2 · Kanala Giris

DALnet'e baglandiktan sonra, bu komutu kullanarak bir kanala girebilirsiniz.

/join #kanaladi (#kanaladi sizin girmek istediginiz kanalin ismi olmaktadir).

Ornegin, eger girmek istediginiz kanalin adi #DALnetHelp ise, asagidaki sekilde yaziyorsunuz

/join #DALnetHelp

Eger kanalda bir topic varsa, her zaman okuyunuz.Genellikle kanal kurallari burada ozetlenmistir. Bazen kanal botundan bir karsilama gorebilirsiniz.Kanal kurallarini da bu karsilamada gorebilirsiniz. Kanala girdiginizde en basiti 'selam' verirsiniz, daha sonra kanalin ne hakkinda oldugunu cikarip ve ne tur bir konusmanin yapildigini anlarsiniz.Selamlamalarinizi kisa tutunuz.IRC'ta veya sahsen olsun, konusma konusmadir ve konusan bir kisinin sozunun kesilmesi pek hos karsilanmaz.Kanalda sinirli tavirlarda bulunmayiniz, kanaldan banlanmak gibi beklenmedik sonuclar dogurabilir.

Kanal secimi konusunda daha fazla bilgi almak icin, http://docs.dal.net/docs/channelstr.html adresindeki ''Kanal Bulmak'' bolumune goz atabilirsiniz.

3 · Kanal Sohbeti

Insanlarin sizi hareketleriniz ve yorumlarinizla bicimlendireceklerini unutmayiniz, bu yuzden yazmadan once dusunun ve mesajinizi oyle gonderin.Mesaji gonderdikten sonra, geri almak yoktur.

Sohbetin konusu ve bicimi kanaldan kanala degisiklik gosterir.En iyisi baslarda az konusup, biraz bekleyip kanalda neler olup bittigini anlamaktir.Kanalda ne tur bir sohbet olduguna adapte olunuz ve eger hosunuza gitmezse, yeni bir kanal bulunuz.

Kanalda kullanilan dile riayet ediniz.Eger kanalda ingilizce kullaniliyorsa, o zaman sizde ingilizce kullaniniz. Eger sohbet Portekizce ise, Portekizce kullaniniz.Kendi dilinizi israrli bir sekilde kullanmaya calismayiniz.

Diger insanlarin yanlis yazmasi veya yazi yetenekleri hakkinda elestiri yapmaktan kacininiz.Kimse mukemmel degildir.

IRC, kisisel ozelliklerinizi belirtmeksizin kalabileceginiz mukemmel bir yerdir ve bazi kullanicilar bu yolu secerler. Kanaldaki bir kisiyle iyice tanisana kadar, ona ozel sorular ve fotograf sormaktan kacininiz.

Bazi kanallar wav ve mp3lerin calinmasindan keyif alirken, bazilari ise bunlardan hoslanmazlar.Siz kullanmadan once kanal kullanicilarinin seslerle ilgili olarak neler yaptiklarini bekleyip gorunuz.Calinan ses dosyalarinin cesitlerine bakiniz ve siz de ona gore kullaniniz.Eger birkac x-rated dosyaniz varsa, kanalda kabul gorup gormedigini anlayana kadar otomatik player kullanmayiniz.

ASCII sanati, ozellikle renklere musaade eden yeni IRC clientleriyle, ilginc bir boyut tasimaktadir.Kullanmadan once bir sure kanali izleyiniz.Emin degilseniz, ilk once sorunuz.Bazi kanallar renk kullanilmasini hic istemezler.

Bazi insanlar sohbetlerini ozellerinde yapmak isterlerken, bazi kisilerse bunu istemezler.Ilk olarak insanlarla kanalda sohbet ediniz ve onlari orada tanimaya calisiniz.

4 · DCC

Bircok kullanici tanimadigi kisilerden DCC dosyalari kabul etmeyi tercih etmez. DCC ayarlarinizi otomatik dosya kabulune izin vermiyecek sekilde ayarlayiniz. DCC yoluyla size gonderilenler, bilgisayarinizdaki verileri yok edebilecek viruse sahip olabilirler veya bilgisayariniza izniniz olmadan giris yapabilirler.Ya DCC'nizi tamamen kapatiniz ya da DCC alirken sizin izninizi soracak sekilde ayarlarini yapiniz.Lutfen IRC clientinizdeki bilgilere bakiniz ya da #mIRC kanalina girip bu konuda yardim alabilirsiniz.

Eger bilgisayarinizda virus oldugundan suphe ediyorsaniz, lutfen #Nohack kanalini ziyaret ediniz.

DALnet'in, viruslu dosyalar almanizi onleyecek bir sistemi vardir.Bir dosya istiyor ve bu bloke edilmisse, su komutu yaziniz

/dccallow +gonderenin nicki

bu komutla dosya aliminiza izin vermis olursunuz.

Virusler hakkinda daha fazla bilgi icin, lutfen #nohack kanalini ya da http://docs.dal.net/docs/exploitstr.html adresini ziyaret ediniz. Ayrica bu adresten de bilgi edinebilirsiniz: http://www.nohack.org

5 · Kanal Operatorleri

Kanal operatorleri, nicklerinin onunde @ isareti olan ve kanalin en ustunde bulunan kullanicilardir Bu kisiler, kanalin duzenli bir sekilde gitmesiyle ve sahip olduklari duzeni korumakla sorumludurlar Bazi kanallarda, oplar duzeni korumak adina sert bir sekilde davranirlar ve olaylar hakkinda mutlak soz sahibidirler. Kanalda, bazi seylere izin verilip verilmedigine dair bir supheye duserseniz, o zaman bunu sorunuz. Eger birisi uygunsuz bir davranista bulunduysa, kanal operatorunun onu kanaldan atma yetkisi vardir. Kanaldan nicin attigina dair bir neden belirtmis olabilecegi gibi, bu nedeni vermek zorunlulugu da yoktur. Eger davranis devam ederse durum, kanaldan banlanma(yasaklanma) veya bir daha girememe seklinde de sonuclanabilir. Yine, ban icin bir neden de belirtilmeyebilir.

Bircok kanalda, kanal operatoru olmak, yoneticiler tarafindan verilmis bir ayricaliktir.Bir kanala girip, kanal operatoru olmayi istemek/yalvarmak, kaba bir davranis olarak sayilir.Birseyi israrli bir sekilde her defasinda istemek, sizin kanalda istenmeyen birisi olmaniza yol acar.Eger kanalin mudavimlerindenseniz ve kanal yonetimi tarafindan, iyi bir chatter(sohbetci) oldugunuz fark edilmisse, o zaman belki bir sure sonra kanalda op olmak icin size teklifte bulunabilirler.Bazi yardim kanallari sizi bir quize tabii tutarlar veya operator olmak icin ozel bir egitimden gecirirler.

DALnet yardim kanallarindaki operatorler kanal yonetimiyle ilgili sorunlara karismazlar.Ayni sekilde IRC operatorleri de.Bu gibi kanal yonetim problemleri, uyusmazlik yasayan kisiler arasýnda cozumlenmelidir.Eger kanaldan atildiysaniz veya banlandiysaniz, kanalýn operatorunu bulup neden kanaldan banladiginizi ve baninizin kaldirilmasinin mumkun olup olmuyacagini konusabilirsiniz.Eger bir yanit almiyorsaniz, bilin ki baniniz bir sure daha kalacaktir.

Kanal banlari ile ilgili daha fazla bilgi icin, http://docs.dal.net/docs/banguidetr.html adresini ziyaret ediniz.

6 · Yardim Kanallari

DALnet uzerinde bircok resmi yardim kanallari vardir.Bunlar http://help.dal.net adresinde listelenmistir. Ispanyolca ve Almanca gibi bircok dilde yardim kanali oldugunu fark edeceksiniz.#DALnetHelp kanali ise Ingilizcedir.

Her hangi bir sohbet aginda resmi olmayan fakat cok iyi yardim kanallari da mevcuttur. Isimlerinden de hangi konular uzerine yardim da bulunduklarini anlayabilirsiniz, #mIRChelp, #HTML-helpdesk, #ircle, #newbies, vb.Eger bir probleminiz varsa, sorununuzla ilgili hangi kanali ziyaret etmeniz gerektigini bilmelisiniz.Eger yanlis kanaldaysaniz, bu tur sorularinizin yanit bulabilecegi bir baska kanala yonderilirsiniz.

Yardim kanaliniza girdiginizde, sorunuzu ust uste sormaya baslamayiniz.Genellikle bir helper(yardimci) baskasina yardim ederken, siz araya girmis olursunuz ve bu bazi kafa karisikliklerina yol acabilir. Eger yardima ihtiyaci olan bircok kullanici varsa ve birkac operator is basindaysa o zaman siranin size gelmesi icin biraz beklemek zorunda kalabilirsiniz.

Sorunuzun ve sorunuza yanit bulabileceginiz dogru kanalda oldugunuza emin olun.#OperHelp kanalina girip mIRC script ile ilgili bir yardim da bulunmaniz dogru olmaz.Bunun icin, #mIRC kanalina girmelisiniz. Ayni zamanda #macintosh kanalina girip, MemoServ'den size gelen bir mesaj hakkinda soru sormak, yine bu kanalin gorevlerinden degildir.

#OperHelp, +m modunda olan bir kanaldir.Bunun anlami, bir op size voice verene kadar beklemelisiniz.Kanaldaki oplara mesaj veya noticeler gondermeyiniz.Kullanicilara gelis sirasina gore voice verilir.Eger kanalda bulunan opa, surekli mesaj gondermeye devam ederseniz, kanaldan atilabilir ve siranin tekrardan sonuna gidebilirsiniz.

Sorununuzu dile getirdikten sonra, cevap icin sabirli olunuz.Bazi zamanlar cevaplar, operatorun servis kayitlarini kontrol etmesine baglidir.Hizli bir yanit alamamaniz, unutulmus oldugunuz anlamina gelmez.Sorunuzu surekli tekrar etmeniz rahatsiz edici olacak ve cevap almanizi hizlandirmayacaktir.

#OperHelp uzerine daha fazla bilgi icin, lutfen http://help.dal.net adresini ziyaret edip sayfanin en ustundeki #OperHelp linkine tiklayiniz. Ayrica bu sayfada, diger resmi yardim kanallariyla ilgili bilgi de bulabilirsiniz.

Ogrenmek icin bir yardim kanalinda bulunmak iyi bir yoldur, ancak genelde sohbet olayi en alt seviyede tutulur.Bazi kanallar izlemeniz icin size belli bir limit verebilir. #OperHelp kanali ise kanalda takilmaniza hic izin vermez.Bazi yardim kanallarinda birine yardim etmenize de izin verilmeyebilir.Kanal kurallari topicte listelenmisse her zaman okuyunuz.Yardim kanalinda, yardim surecine mudahalede bulunmak, buyuk bir olasilikla kanaldan banlanmaniza yol acacaktir.

7 · Rahatsizlik Vermek

Rahatsizlik vericilik, kanaldan kanala girip kullanicilari rahatsiz etmek seklinde olabilecegi gibi, /msg kisinin ozeline girip istenmeyen hareketler seklinde de ortaya cikabilir.Eger biri sizi rahatsiz ediyorsa ve mIRC kullaniyorsaniz, bu komutu deneyiniz;

/ignore nick 3.

Boylelikle bu kisi nickini degistirse bile, onun yazdiklarinizi gormeyeceksiniz.Eger baglantisini degitirirse, o zaman ayni komutu yeniden yazacaksiniz /ignorenick 3.

Ayrica bu komutu da kullanabilrsiniz;

/silence nick

Bu da ayni islevi yerine gitirecektir. Eger bu rahatsizlik olayinda bir tehdit boyutu sezerseniz, o zaman Internet Servis Saglayicisiyla (ISS) ozel olarak temasa geciniz. /whois nick yazarak bunu tespit edebilirsiniz.

Eger oradaki tum numaralari goruyorsaniz, sunu deneyiniz

/dns nick

Bu komut size ISS'nin ne oldugunu gosterecektir.Rahasizlik olayinin bir kopyasini ve kullanici bilgilerini abuse@user.net adresine gonderiniz (Kullanicinin ISS'sini)). Eger rahatsizlik asiri derecelere ulasmissa, luften o zaman da yardim icin, bolegenizin asayis gucleriyle temasa geciniz.

8 · IRC Operatorleri

IRC Operatorleri, hem kendi serverlerinin hem de tum DALnet serverlerinin istikrarini saglamakla sorumludurlar. Genel gorusun aksine, onlar DALnet'in 'polisleri' degillerdir, ancak agin sistematigiyle ilgili her hangi bir tehditle karsilasirlarsa, uzerilerini dusen gerekli gorevleri yaparlar.IRCoplar, sizin DALnet'e baglanmanizla ve linklerin guvenligiyle sorumludurlar. Bazi IRC operatorleri sifre problemleriyle de ilgilenirler. Onlari #OperHelp kanalinda bulabilirsiniz.

DALnet aginda IRC Operatoru olmak icin her hangi bir 'kayit' yapmak imkansizdir. /motd yazarak IRC Operator statusu almak icin kurallari gorebilirsiniz.IRC Operatoru olmak icin yalvarmak, isminizi 60.000 den fazla olan DALnet kullanicilarinin en dibine atacaktir.Ayrýca, israrlariniz devam ederse beklenmedik bir sekilde DALnet'ten de ayrýlmaniza yol acabilir.

IRC Operatorleri uzerine daha fazla bilgi icin http://help.dal.net/dnh/oper.php veya http://ahnberg.pp.se/ircop.html adreslerini ziyaret ediniz.Eger bir IRC Operatorun nasil bulunacagi hakkinda daha fazla bilgi almak istiyorsaniz, http://docs.dal.net/docs/findopertr.html adresini ziyaret ediniz.